Decentralized Autonomous Organization là gì? DAO là gì?

Decentralized Autonomous Organization là gì? Đây là là một tổ chức được vận hành bởi các thành viên dựa trên một bộ quy tắc được mã hóa bằng code (bộ quy tắc này có thể là consensus hoặc smart contract). Hãy cùng Coin86 tìm hiểu kĩ hơn trong bài viết này.

Tổng quan

DAOs là một tổ chức được vận hành bởi các thành viên dựa trên một bộ quy tắc được mã hóa bằng code (bộ quy tắc này có thể là consensus hoặc smart contract).
DAO được chia làm 2 loại phổ biến: 1. Governance-Based DAO và 2. Organization (Shared-based DAO).
DAO đối mặt với 4 vấn đề chính: Legal, Security, Bad Decision & Centralized entity.
DAO for Profit đang trên những bước phát triển đầu tiên và sẽ phát triển mạnh trong tương lai.

Decentralized Autonomous Organization là gì?

Decentralized Autonomous Organization là một tổ chức được vận hành bởi các thành viên dựa trên một bộ quy tắc được mã hóa bằng code (bộ quy tắc này có thể là consensus hoặc smart contract).

Tất cả các thành viên đều có quyền biểu quyết các quyết định quan trọng của DAOs. Đổi lại, các thành viên tham gia DAOs phải có incentives khi tham gia vận hành DAOs.

Dễ hiểu hơn: Anh em cứ nghĩ rằng nhiều nhóm người phối hợp với nhau theo 1 bộ quy tắc để đi đến 1 mục đích chung và phần thưởng dành cho từng người tham gia vào quá trình đó.

Phân loại Decentralized Autonomous Organization

DAO được chia làm 2 loại phổ biến: 1. Governance-Based DAO và 2. Organization (Shared-based DAO).

Governance-Based DAO

Governance DAOs là loại phổ biến nhất trong blockchain, bởi loại này bao gồm blockchain platform và Protocol.

Nền tảng Blockchain

Được vận hành decentralized bởi các Miner/Node với nhiệm vụ chung là xác minh giao dịch, xác thực block mới, đảm bảo bảo mật cho mạng lưới. Đổi lại, Miner/Node sẽ nhận được rewards bằng native token.

Như Bitcoin: Được xem là 1 DAO nguyên thủy với cơ chế incentives hưởng fee và block reward cho thợ mỏ (miner) đổi lại miner cần thực hiện các hoạt động vận hành như khai thác khối mới, xác nhận giao dịch, đảm bảo bảo mật cho mạng lưới. Như vậy Bitcoin có thể tự tồn tại và hoạt động mà không cần 1 thực thể centralized.

Giao thức

Các token Holder có quyền biểu quyết các quyết định quan trọng như định hướng phát triển protocol.

Ví dụ: Thêm tính năng mới, phân chia lại tỷ lệ sharing…

Điển hình: Kyber Network launch KyberDAO tạo ra incentives cho Stakers (token holder) như nhận phí giao dịch phát sinh từ Kyber Protocol, voting những proposal cải tiến protocol. Một khi proposal được thông qua sẽ được implement vào protocol của Kyber.

Shared-Base DAO

Khác với governance, Shared-base DAO sẽ là tổ chức, công ty, quỹ đầu tư hoạt động non-profit hoặc for-profit.

Thành viên sẽ dùng shares (cổ phần) để biểu quyết hoạt động của tổ chức.

Đổi lại, thành viên sẽ nhận equity, dividends của tổ chức for-profit. Và không nhận gì từ non-profit.

Để trở thành thành viên và cách chia tỷ lệ Shares thì các shared-base DAO sẽ có các yêu cầu khác nhau.

Điển hình: The LAO, một VC DAO trong đó những người góp vốn sẽ nhận được tỷ lệ shares tương ứng với vốn góp và sẽ có quyền voting hoặc proposal dự án để các thành viên khác của The LAO biểu quyết, xem xét có nên đầu tư hay không.

Nhà cung cấp dịch vụ

Để các dự án protocol, tổ chức, công ty… tạo 01 DAO dễ dàng, họ có thể sử dụng dịch vụ tạo DAO nhanh gọn dưới 5 phút như Aragon, DAOStack hay Daohaus.

Những vấn đề của Decentralized Autonomous Organization là gì?

Bảo mật

Vấn đề về smart contract, một khi DAOs đã được deployed (triển khai) thì rất khó thể thay đổi, các hoạt động phải diễn ra như đúng những gì quy định ở SC. Ngoài ra bảo mật của smart contract cũng là 1 vấn đề quan trọng điển hình là vụ The DAO hack.

Pháp lý

Khung pháp lý dành cho DAO thật sự chưa rõ ràng.

Nếu DAO không có tính thuyết phục về pháp lý sẽ tạo ra 01 rào cản lớn đối với việc áp dụng DAO bởi người tham gia sẽ phải chịu trách nhiệm về mặt pháp lý.

“If you don’t formalize a legal structure for a human-created entity, courts will impose one for you. And a general partnership, unless properly formalized or a deliberately created structure, is a very bad thing.”

Quyết định

DAOs cho phép thành viên biểu quyết 1 cách dân chủ. Nhiều quyết định mang tính phức tạp và học thuật nhưng nhiều người biểu quyết có thể không hiểu, hoặc không biết họ đang biểu quyết vấn đề gì.

Điều này có thể dẫn tới những quyết định tệ hại bởi đa số mọi người không có kiến thức về các quyết định liên quan.

Thực thể tập trung

Một thực thể, tổ chức có sức mạnh voting cao hơn các thành viên khác. Tạo nên cảm giác centralized ngay trong việc voting của protocol.

Hiện tại dễ thấy nhất là Kyber Network (Binance), Compound (a16z) đang bị vấn đề này.

Tiềm năng trong tương lai của Decentralized Autonomous Organization là gì?

Hiện tại, có thể thấy rõ DAOs đang dịch chuyển sang các Protocol và có xu hướng phát triển mạnh khi các protocol lần lượt đều ra cho mình 1 DAO.

Điển hình như Compound, Kyber Network, Curve Finance, mStable, Balancer….

Cũng xuất phát từ nhu cầu đó, các service cung cấp giải pháp áp dụng DAO như Aragon, daostack, daohaus… đang trên đà phát triển.

Dự đoán, trong tương lai gần các nhu cầu này càng mạnh hơn cùng với sự phát triển của hệ sinh thái DeFi, NFTs… etc.

Trong khi Protocol DAO đang trên đà phát triển (early stage) thì Shared base DAO cũng đã bắt đầu những bước phát triển đầu tiên đặc biệt là for-profit DAO. Với sự xuất hiện của:

Metacartel Ventures: VC DAO for profit
The LAO: VC DAO for Profit
DAOSquare: media DAO for profit
Stake DAO: Staking/DeFi as a service DAO for profit

Như đã có chia sẻ trước đây, để đầu tư trong crypto dần sẽ được form lại và investor càng ngày càng khó tiếp cận với các deal flow hấp dẫn (x cao) vì thế cần đầu tư qua 01 VC DAO là điều tất yếu sẽ phải xảy ra.

Bên cạnh đó, các DAO for profit khác cũng tiềm năng không kém bởi cơ bản khá giống với công ty bình thường chỉ có điều là chúng tồn tại trên blockchain và thành viên tham gia vận hành sẽ có dividends, equity… etc.

Kết luận

Trên đây là bài viết “Decentralized Autonomous Organization là gì? DAO là gì?“. Hi vọng đã truyền tải kiến thức hữu ích đến cho bạn. Truy cập Kiến thức Crypto của Coin86 để biết thêm các bài viết hữu ích khác.

Đọc thêm