Tezos là một trong những dự án blockchain phân quyền thành công nhất năm 2017 về ICO thu về gần 232 triệu USD. Vậy Tezos là gì? Có nên đầu tư vào đồng XTZ Coin không? Trong bài viết này Coin86 sẽ giúp các bạn biết được Tezos là gì và thông tin về đồng XTZ Coin của nó.
Tezos là gì? XTZ Coin là gì?
Tezos (ký hiệu: XTZ) là một nền tảng Blockchain có khả năng tự điều chỉnh, cho phép cập nhật các cải tiến hay công nghệ ở mức độ giao thức mà không cần phải thực hiện fork (phân tách) như Bitcoin và Ethereum. Điểm đặc biệt là Tezos được xây dựng để hỗ trợ xác minh chính thức – một kỹ thuật nhằm thúc đẩy tính an toàn của các Smart Contract tài chính nhạy cảm nhất bằng các thuật toán để quản lý các giao dịch một cách chính xác.
Nhóm phát triển Blockchain của Tezos cũng đang làm việc để hoàn thiện các ứng dụng an toàn, phi tập trung và các smart contract trong khi vẫn tránh được vấn đề về chính trị và công nghệ mà Ethereum hay Bitcoin từng vướng phải. Tezos đảm bảo tính an toàn, xác minh chính xác và quyền quản trị cho phép những người sở hữu XTZ coin có quyền vote hướng cải tiến của giao thức ở mức độ sâu nhất có thể, thậm trí được thay đổi luật vote và điều lệ. Một mạng lưới vừa phân quyền nhưng vẫn thống nhất được các thay đổi là điều đặc biệt ở Tezos so với các coin khác.
Cách hoạt động Tezos là gì?
Tezos sử dụng giao thức có tên Seed Protocol, một dạng thuật toán Proof-of-Stake, vì thế, khi tham gia mạng lưới của Tezos sẽ cần có Coin để xác nhận block (khối).
Cách thức hoạt động của Tezos không khác gì so với các nền tảng Blockchain khác. Điểm đổi mới ở đây là cách những bổ sung mới được thêm vào blockchain. Dưới đây là cách hoạt động của Tezos:
Ban đầu, Seed Protool sẽ chọn ra các baker (giống như ứng cử viên) tham gia vào quá trình xác nhận khối, sau đó mỗi baker sẽ hình thành mối quan hệ khế ước (Bond) và phần thưởng (reward) với mạng lưới, tức là baker phải cọc một số lượng coin của mình để tạo lập khế ước, được quyền tham gia xác nhận khối và nhận thưởng.
Mỗi đợt (cycle) sẽ kéo dài 2048 khối, sau đó mạng lưới sẽ kết thúc khế ước và trả coin lại cho baker. Và tiếp tục chọn ra nhóm tiếp theo dựa vào số lượng cọc. Mà các baker đưa ra và cứ thế kéo dài blockchain. Nguyên tắc này,đảm bảo rằng mỗi baker sẽ trung thực. Vì phải cạnh tranh tiền cọc có quyền xác nhận khối mà thời gian hoạt động chỉ trong 1 cycle. Phần thưởng cho xác việc xác nhận khối đến nay chưa biết nhưng sẽ tạo lạm phát dưới 5%/năm.
Sự khác biệt giữa Blockchain khác và Tezos là gì?
Trên trang web chính thức của Tezos, nó tự cho mình là một lựa chọn thay thế cho các blockchain khác như Bitcoin, Ethereum và Zcash. Vậy Tezos có điểm gì khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh khác?
Điểm khác biệt của Tezos là nó cho phép áp dụng và tính điểm một phần trạng thái có thể thay đổi. Điều này có nghĩa là các quy tắc của sổ cái là tự quản. Các quy tắc của sổ cái kiểm soát nhiều hơn tính hợp lệ của các giao dịch: chúng kiểm soát sự tiến hóa của chính quy tắc.
Một số tính năng khiến Tezos trở nên độc đáo hơn so với các blockchain khác bao gồm:
- Phân quyền, tự động nâng cấp: Tezos phân quyền quy trình nâng cấp, đây là điều mà chúng tôi không thấy với bất kỳ blockchain nào khác.
- Nâng cấp mà không cần hard fork: Nâng cấp được quyết định bởi sự đồng thuận của các bên liên quan theo các quy định quản trị rõ ràng. Các quy tắc đó được thực thi lập trình để tránh sự trì trệ và bế tắc chính trị mà không cần phải giao phó hoặc trao quyền cho một nhóm phát triển cốt lõi hoặc một nhóm có sự ảnh hưởng không cân xứng trong quá trình này.
Đội ngũ phát triển của Tezos
Dự án Tezos được thành lập bởi cặp đôi Kathleen và Arthur Breitman, được giám sát bởi Tezos Foundation – một quỹ đầu tư được thành lập và quản lý ở Thụy Sĩ. Quỹ Tezos có nhiệm vụ quản lý các ICO và triển khai các quỹ này nhằm phát triển dự án. Sơ lược về hai nhà sáng lập của Tezos:
- Arthur Breitman: ông có nền tảng về toán học, khoa học máy tính và kinh tế học. Năm 18 tuổi, ông đoạt huy chương đồng cho Pháp tại Olympic Quốc tế về Tin học. Ông tiếp tục lấy bằng về toán học ứng dụng và khoa học máy tính tại École Polytechnique, một trong những trường đại học hàng đầu của Pháp. Gần đây, ông đã làm việc như một số lượng giao dịch cao tần tại Goldman Sachs. Arthur hiện là CTO tại Dynamic Ledger Solutions và dẫn đầu một nhóm các nhà khoa học và lập trình viên máy tính xây dựng Tezos.
- Kathleen: có bằng cử nhân từ Đại học Cornell. Cô làm việc với tư cách là Quản lý liên kết tại Bridgewater và một chiến lược liên kết tại Accenture và R3, một công ty phần mềm blockchain của doanh nghiệp. Kathleen hiện là Giám đốc điều hành của Dynamic Ledger Solutions và dẫn đầu hoạt động của công ty.
Ví lưu trữ đồng Tezos coin
Theo thông tin mình tìm hiểu được thì hiện tại đội ngũ phát triển dự án Tezos chưa phát hành ví (wallet) chính thức cho đồng Tezos. Tuy nhiên, bạn có thể tạo ví Tezos coin trên một số nền tảng ví của bên thứ ba. Tất nhiên, về độ uy tín sẽ không bằng ví do chính dự án Tezos phát hành. Nhưng vẫn có rất nhiều nhà đầu tư sử dụng ví Tezos của các bên dịch vụ. Dưới đây mình sẽ kể tên một số ví hỗ trợ lưu trữ đồng tiền ảo Tezos tốt nhất:
- TezBox: Ví Tezos an toàn và tốt nhất hiện tại được nhiều người sử dụng. Có sẵn phiên bản web, add-on cho Chrome và máy tính (IOS, Windows).
- Tezos.blue: Ví Tezos trên điện thoại (Android) nhưng đang ở phiên bản thử nghiệm (Beta).
- Kukai: Một nền tảng ví web online dành cho Tezos.
- Wetez: Ví Tezos trên điện thoại, có sẵn phiên bản dành IOS và Android.
- Tezlet: Cũng là một ví trên điện thoại hỗ trợ trữ Tezos, hiện đang ở phiên bản Alphanet.
Ngoài ra, để lập ví Tezos bạn còn một lựa chọn khác nữa là “ví sàn giao dịch“. Bạn có thể trữ luôn đồng tiền Tezos trên ví của các sàn hỗ trợ giao dịch đồng Tezos.
Mua bán XTZ coin ở đâu? Sàn giao dịch nào uy tín?
Mặc dù XTZ coin là một trong những đồng tiền mã hóa có vốn hóa thị trường trong Top 20 trên CoinMarketCap. Nhưng chưa có nhiều sàn giao dịch lớn hỗ trợ mua bán Tezos. Lý do có thể do những “lùm xùm” xung quanh việc dự án này vướng phải nhiều tranh cãi, thậm chí là bị các nhà đầu tư kiện. Nhưng hiện tại mọi vấn đề dường như đã được giải quyết. Đặc biệt là sau khi Tezos phát hành Mainnet vào giữa tháng 09/2018.
Nếu bạn chưa biết mua bán Tezos coin ở đâu thì dưới đây là một số sàn giao dịch đang hỗ trợ đồng Tezos mà bạn có thể sử dụng như: HitBTC, Gate.io, Bitfinex, Coinone, Gatecoin và RightBTC. Tại Việt Nam cũng có một vài chợ mua bán coin hỗ trợ mua XTZ coin bằng VNĐ, nhưng mình nghĩ bạn nên cân nhắc kỹ, vì độ uy tín cũng như giá cả. Mình thường giao dịch những đồng coin như thế này trên các sàn quốc tế sẽ an toàn hơn.
Có nên đầu tư Tezos hay không?
Tezos cũng sở hữu những tính năng tốt của một Blockchain như hệ thống mã hoá phi tập trung. Có tính bảo mật cao và hầu như không thể hack. Tuy nhiên, nền tảng này vẫn có một số điểm mạnh đáng để xem xét như:
Tiết kiệm điện
Việc xây dựng nền tảng dựa trên một thuật toán tốn ít điện cũng là một trong những ưu điểm của Blockchain Tezos. Thuật toán này không cần nhiều tính toán chuyên sâu và tiêu thụ ít năng lượng hơn. Trong khi vẫn sử dụng thuật toán đồng thuận chứng minh đáng tin cậy proof-of-state.
Tự động phân quyền nâng cấp
Tezos phân quyền quy trình nâng cấp và cho phép tự động nâng cấp. Đây là điểm mạnh đáng chú ý của nền tảng này.
Không cần Hard fork để nâng cấp
Quyết định nâng cấp của Tezos được quyết định bởi sự đồng thuận của các bên theo một quy định quản trị với những nguyên tắc riêng để tránh tình trạng đình trệ hoặc xung đột chính trị. Quá trình nâng cấp của Tezos có thể được thực hiện mà không đòi hỏi phải giao quyền cho một nhóm phát triển riêng để tránh những quyết định mang tính chủ quan.
Thông tin thêm về đồng coin Tezos
- Trang chủ: https://tezos.com/
- Whitepaper: https://www.tezos.com/whitepaper
- Kiểm tra giao dịch: https://tzscan.io/
- Twitter: https://twitter.com/tezos
- Reddit: https://www.reddit.com/r/tezos/
- Mã nguồn: https://gitlab.com/tezos/tezos
Kết luận
Qua bài viết này Coin86 hi vọng đã truyền tải đầy đủ thông tin về Tezos là gì cũng như đồng XTZ Coin đến cho bạn. Ngoài ra bạn có thể truy cập Kiến thức Crypto và Hướng dẫn người mới để biết thêm thông tin hữu ích.
Đọc thêm
- Epik Prime là gì? Toàn tập về đồng tiền điện tử EPIK
- Metaverse là gì? Top 5 dự án Metaverse đáng chú ý
- Cropper Finance là gì? Thông tin chi tiết về token CROP (CRP)